4 februari 2010
Zwartboek (2006)
Toch grappig hoe het uiteindelijk allemaal kan keren. Paul Verhoeven werd waanzinnig populair in Nederland na enkele klassieke films als Turks Fruit en Soldaat van Oranje. Verhoeven fixeerde zich altijd flink op seks en fascisme en werd daarvoor keihard de grond ingeboord bij de release van Spetters. Hij trok naar Hollywood, maakte enkele science fiction klassiekers met Robocop, Starship Troopers en Total Recall, filmde op legendarische wijze tussen Sharon Stone's benen in Basic Instinct waarna hij zichzelf weer belachelijk maakte met Hollow Man en vooral Showgirls. 25 jaar na Spetters keert hij terug naar Nederland om een film te maken over seks en fascisme en de critici zijn er dol op. Rare jongens, die Nederlanders.De illusie dat Zwartboek een waargebeurd verhaal zou kunnen zijn mag al rap weer opgeborgen worden. Verhoeven en Soeteman hebben een handvol waargebeurde verhalen genomen en samengeregen tot één groots en epische opvolging van brute pech. Logischerwijs lijkt het verhaal daardoor enorm overdreven en is het nergens nog geloofw
aardig. Verhoevens stijl helpt daar niet bij, want de man steekt het geheel vol met Hollywoodclichés en cheesy teksten die niet één keer hun doel bereiken en in meer dan één situatie onbedoelde hilariteit oplevert ("Je vloekt, Godslasteraar!"). De dialogen zijn van zo'n bedenkelijk niveau dat je meer dan één keer je wenkbrauwen zal fronsen en het moet een hel geweest zijn voor de hele cast om ze uit te spreken. Verwonderlijk eigenlijk dat het acteerwerk dan toch van degelijk niveau is. Natuurlijk wordt er hier en daar gigantisch overact in de kleinere rollen, maar de grote rollen (met Carice van Houten voorop) zijn wel degelijk overtuigend. In hoeverre je kan overtuigen in zo'n overdreven situaties en dialogen, natuurlijk.Verhoeven toont hier de tweede Wereldoorlog als een verheerlijkt epos zoals een klein jongetje er mee zou omgaan. Er is nergens plaats voor nuancering: de nazi's zijn allemaal dégoutante, geharde monsters, opgebouwd in een lab uit Hitlers zaad en een eicel van de Alien Queen.
De verzetstrijders zijn dan weer Han Solo's die bij elke gelegenheid een nazi proberen neer te knallen om daarna zo sarcastisch mogelijk een cheesy oneliner te mompelen. Daar zit natuurlijk een bepaalde entertainmentswaarde aan vast die ook in Zwartboek terug is te vinden is, mede door het vlotte tempo, maar het is bijna beledigend om te zien hoe Paul Verhoeven dit wil laten doorgaan als een geschiedkundig verantwoord project. Hij lijkt het allemaal doodserieus te nemen terwijl je in principe zit te kijken naar een groots opgezette exploitation-film die zich toevallig afspeelt tijdens de tweede Wereldoorlog. Een B-film op groot budget die zich probeert voor te doen als kwaliteitscinema.Maar verborgen onder de productiewaarde, een sterk spelende Carice van Houten en een veel te lang durend plot zitten nog steeds diezelfde Verhoeven-kenmerken die je ook in zijn ouder werk tegenkomt. Ergens naar het einde van de film
toe is het nodig om Carice van Houten onder een hoop stront te bedelven. Of om een dikke, lelijke nazi full frontal naakt in beeld te schieten. Stuk voor stuk compleet onnodig en smaakloos, maar een smaakvolle film van Paul Verhoeven is dan ook altijd een verrassing. Zwartboek is pure kitsch die 2.5 uur niets te zeggen heeft, ondanks Carice van Houten en de mooie visualisatie van het geheel (schitterende kostumering, decors en effecten) is het resultaat zo cheesy dat het geen wonder is dat hij voor de productie Hollywood achter zich liet.4.5
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Vond hem ook niet zo goed, maar heb me wel vermaakt toen in de bioscoop, het was spannend enzo. Je hebt aan de ene kant gelijk dat de Nazi's duidelijk slecht zijn en de verzetsstrijders duidelijk goed, maar Zwartboek is juist zo'n film die duidelijk weergeeft hoe mensen niet meer altijd geloven in helden in de geschiedenis. Je hebt in de film juist ook verzetsstrijders (of enkelvoud dan) die heel erg slecht blijken te zijn. En de burgers die stront over Carice van Houten gooien worden ook afgebeeld als een stelletje ratten. Er zijn geen helden in de oorlog, dat is iets wat de films laat zien (en tegelijkertijd tegenspreekt). (Sebastian Koch als vriendelijke Nazi moet ik dan natuurlijk ook noemen.)
BeantwoordenVerwijderen