16 februari 2010

The Maltese Falcon (1941)

Humphrey Bogart was al redelijk hot aan het einde van de '30s, wat uitzonderlijk is voor iemand die (tot op dat punt) altijd de badguy speelde. Warner Brothers besefte dat indien ze Bogart tot sterrenstatus wouden katapulteren ze hem in een hoofdrol zouden moeten plaatsen; John Hustons regiedebuut (de 3e keer dat The Maltese Falcon verfilmd zou worden) combineerde de detectivemysteries (die steeds aan populariteit groeiden) en Bogart, die in de hoofdrol werd geplaatst. De mans charisma en harde uitstraling maakten van hem echter een hard en koel personage, in schril contrast met de goedzakken die normaal als detective stonden te spelen. "Achja, dan doen we maar eens even anders", dacht John Huston, en de film noir was geboren.

Nochtans weet The Maltese Falcon zich qua plot niet echt te onderscheiden van veel andere vergelijkbare verhalen. Sam Spade krijgt een opdracht van een vrouw die uiteindelijk niet helemaal zuiver blijkt te zijn, zijn partner wordt vermoord en hij is één van de verdachten en even later mengt een derde partij zich in het spel: Kasper 'the fat man' Gutman. Spade komt in het bezit van de eigenlijke Macguffin (het beeld van de Maltese valk, "the stuff where dreams are made of") en dan is de vraag maar wat Spade ermee gaat doen. Wel, die eigenlijke climax is op zijn minst gezegd tegenvallend. De uiteindelijke clou van de film valt zodanig tegen en weet na het anderhalf uur opbouw niet te overtuigen, wat een flinke smet is op het geheel. Dat is enigszins een domper voor de film, maar anderzijds is dit zeker geen prent die je om het verhaal kijkt. Het verhaal is ondergeschikt aan de personages en de sfeer, en die zitten meer dan goed.

Vooral in Sam Spade krijgen we een typische antiheld die op alle momenten zijn cool perfect weet te bewaren. Het type dat na de melding van zijn partners dood meteen beveelt om zijn naam van de ruiten te halen, en wanneer hij in beschuldiging gesteld wordt door de politie er eens goed mee lacht en de agenten een goede borrel inschenkt. Wanneer zijn nieuwe love interest naar de gevangenis wordt gevoerd, zijn de laatste woorden die hij zegt: "If you're a good girl you'll be out in 20 years, and I'll be waiting for you. If they hang you, I'll always remember you". Sam Spade is een enorme badass die het prototype werd van de honderden kettingrokende, zonlichtschuwende privédetective die op het randje van het alcoholisme balanceren. Humphrey Bogart wijkt niet af van dezelfde charmes die hij eerder hanteerde als badguy, maar gebruikt ze nu om de donkere klootzak te spelen die toevallig de held is. Maar dat is slechts één iemand uit een geheel ijzersterke cast, met verder ondermeer Sydney Greenstreet en Peter Lorre (de drie zouden mekaar later terugzien in Casablanca).

Maar daarnaast weet The Maltese Falcon zich ook technisch te onderscheiden. De cinematografie is prachtig en weet met gemak de juiste sfeer te scheppen en die helemaal over te brengen. En dan is er ook nog het werk van John Huston, de man leverde hier een zelden gezien productief werk af. Tijdens de opnames van zijn regiedebuut waren de opnamedagen vaak kort, waardoor de productie twee dagen en 54.000$ voor schema eindigde. Zo zat er een (voor die tijd) ingewikkelde scène in de film waar heel wat camerabewegingen aan te pas kwamen; Huston plande een volledige dag voor deze scène en tijdens de opnames stopte hij ermee na één enkele take: perfecte opname, herdoen is niet nodig. Een vrijheid die deze tijd nog zelden te zien is en vast en zeker gezorgd heeft voor een goede atmosfeer op de set die zich in de film heeft genesteld. Op die manier heeft The Maltese Falcon een behoorlijke invloed uitgeoefend op de cinema en lanceerde het maarliefst een iconisch acteur, een sterke regisseur en een uniek genre. Knappe film, waar de climax jammer genoeg een beetje zuur aanvoelt.


7.5

1 opmerking:

  1. Ah ja, deze titel was ik denk ik voor het eerst tegengekomen bij het lezen over Casablanca. Staat in mijn denkbeeldige wil-ik-nog-eens-zien lijstje.

    BeantwoordenVerwijderen