28 februari 2010

Shutter Island (2010)

Nu Scorsese eindelijk zijn oscar te pakken heeft is hij verlost van die zwarte plek op zijn carrière. Zijn palmares is eindelijk compleet en wat doe je dan als regisseur? Je gaat je een beetje amuseren. De beste Amerikaanse regisseur en tevens bezitter van 's werelds meest indrukwekkende wenkbrauwen besloot om een donkere thriller te regisseren met flinke film noire kenmerken die plaatsvindt op een setting die wat doet denken aan de betere B-film. Maar zoals te verwachten heeft Scorsese dit voor hem atypische genre een eigen twist gegeven waardoor de film niet moet onderdoen voor zijn laatste grote successen: Gangs of New York en The Departed. Sterker nog, Shutter Island is met uitzondering van The Aviator misschien wel Marty's beste film sinds Casino. Of hoe verlossend een oscar al niet kan werken.

Op Shutter Island vinden we het Ashecliff Hospital for the Criminaly Insane, een zottenhuis van formaat waar gevaarlijke individuen rondlopen. We volgen Teddy Daniels (een "U.S. Maahshall" gespeeld door Leonardo DiCaprio, die één van de beste prestaties van zijn carrière neerzet) en zijn "paahtner" Chuck (Mark Ruffalo) op onderzoek binnen dit gekkenhuis. Een gevaarlijke patiënte (je eigen kinderen verdrinken bezorgt je dus een ticketje richting Ashecliff) is uit haar cel verdwenen en niemand heeft enig idee hoe de charmante dame daarin geslaagd is. Vanaf de eerste minuut wordt het duo echter tegengewerkt en het hele zaakje lijkt flink te stinken. Teddy draagt echter een hoop emotionele bagage met zich mee die zich uit in migraines en hallucinaties, wat het onderzoek natuurlijk niet helpt. Gedurende de film zien we de duistere geheimen van Ashecliff onthuld worden terwijl Teddy zijn uiterste best doet om vast te klampen aan zijn mentale gezondheid.

De hele film is in feite een grote puzzel. Het centrale mysterie dient vooral als beginpunt waarna veel randgebeurtenissen de focus opeisen. Dit is het soort film waar je zelf actief meedenkt met het geheim; geen half-assed The Da Vinci Code taferelen, maar een sterk uitgewerkt plot dat van begin tot eind boeit. Dat einde misschien nog wel meer dan de rest, want helemaal niet naar Scorsese's gewoonte steunt heel Shutter Island op de finale: een twist van formaat waar net iets teveel naar gehint wordt om de volle impact te genieten. Maar weer gerust: de trailer heeft niet alles verklapt en de roep op het internet dat je alles vanaf de eerste vijftien minuten ziet aankomen is volkomen ongegrond, mede omdat je zelf teveel bezig bent met de film om over de afloop te speculeren. Ik kan er verder niet veel over zeggen zonder wat weg te geven, maar de climax overtuigt zonder twijfel en biedt een sterk slot voor een verder heel interessante thriller.

Scorsese heeft zich nooit eerder aan dit genre gewaagd - Cape Fear komt het dichtst in de buurt - en werkt zich met met verve doorheen zijn genredebuut. De spanning blijft binnen de film constant op een hoog niveau en wordt vooral bepaald door de gezette atmosfeer. Het gebruik van schaduwen en statische lichtbronnen zorgt voor het perfecte gevoel binnen zowat elk shot en grijpt je op elk moment aan. Maar de echte visuele hoogtepunten bevinden zich in de droomsequensen die inzicht geven in Teddy's psyche. Met behulp van een sterk contrast tegen de gezette sfeer en enorme creativiteit (die rondvliegende assen!) is dit waar de film zich visueel volledig onderscheidt. De gekozen soundtrack werkt perfect en wordt op slimme momenten gewoon weggelaten, wat voor enkele intense scènes zorgt. Daarnaast wordt de steadycam weer prominent gehanteerd en zijn er zoals altijd een handvol geïnspireerde shots (de executie van enkele tientallen nazi's is indrukwekkend).

Jawel, Scorsese heeft duidelijk geamuseerd tijdens het draaien van Shutter Island en dat is er aan te zien. Niet dat de film zonder fout is. Bepaalde zaken die aan de hand van dialogen worden beschreven hadden een sterkere impact gehad moesten ze in beeld gebracht worden. Verder neemt Marty weer flink zijn tijd om het verhaal verteld te krijgen, wat met zijn twee uur en twintig minuten (wat had je anders van hem verwacht) en traag tempo geen film voor iedereen zal zijn. Maar ondanks het trage tempo voelt de film niet traag aan door de perfecte tijdsindeling: de traagheid dringt nooit door tot het plot en daardoor wordt de film nooit maar enigszins saai. Het is verfrissend om Scorsese dit soort genre aan te zien pakken en er probleemloos mee zien weg te komen, dat hij op zijn zevenenzestigste nog zo een wendbaarheid en flexibiliteit toont verdient respect. Neen, het medium wordt hier niet heruitgevonden zoals dat bij Taxi Driver min of meer het geval was, maar wie verwachtte dat nu een tweede keer van hem? Dit is een klassevolle thriller die veel van de huidige genregenoten ver achter zich laat.


9.0


En een speciale vermelding voor het groepje tieners in de zaal: als je de modale intelligentie om een film te volgen en enige vorm van fatsoen mist, blijf dan gewoon thuis.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten