16 augustus 2010
The Village (2004)
Na The Sixth Sense, het door critici positief ontvangen Unbreakable (dewelke al niet aan mij besteed was) en het matige Signs bleek dit het begin van de nog steeds durende val van M. Night Shyamalan. Shyamalan is een degelijk regisseur: hij weet spanning op te bouwen en is tenminste niet zo hyperactief in de montagekamer als veel van zijn generatiegenoten. Het probleem ligt hem in zijn kwaliteiten als schrijver, Shymalan is immers niet voor niets bekend om zijn twists: hij kan namelijk niets anders. Goed, in zijn eerste twee films wist hij nog een degelijke premisse te bedenken, maar verder lukt hem dat nooit; verder zijn enkele van zijn kenmerken slappe personages, schrijnende dialogen en een plot dat op elk moment maar een beetje zijn eigen ding lijkt te doen. Shyamalan-films steunen volledig op de plottwist, en die moet al uitzonderlijk goed geschreven zijn om ook te werken wanneer het publiek er actief op aan het wachten is. In plaats van dit probleem aan te pakken is Shyamalan het gewoon uit de weg gegaan door simpelweg twee plottwists in zijn film in te bouwen. Wie had dat zien aankomen? Wat een twist!
Het toepasselijk getitelde The Village draait rond een dorpje dat omringd wordt door een dichtbegroeid woud. In dit isolerende bos wonen monsters waarover in het dorp niet gesproken mag worden, alles wat we weten is dat ze aangetrokken worden door de kleur rood - die bijgevolg verboden is - en dat er op een of andere manier een pact is gesloten: de dorpelingen noch monsters overschrijden het grensgebied tussen dorp en bos. In dit dorpje leren we een aantal inwoners kennen, en dit is meteen het punt waarop de film het potentiaal van die eerder zwakke premisse volledig weglacht. Het hoofdpersonage wordt gespeeld door Bryce Dalas Howard, een overblijfsel dat Ron Howard aan zijn Happy Days periode heeft overgehouden. Haar personage is blind, maar dat weerhoudt Bryce Dalas er niet van om haar ogen vol de kost te geven: ze zoekt in elke scène oogcontact en elk detail dat besproken wordt moet ze even in vol ornaat bezichtigen. Haar liefdesinteresse wordt gespeeld door een constant luid fluisterende Joaquin Phoenix, het vreemdste aan zijn rol is dat ik midden in de film plots begon te beseffen dat hij een twintigjarige hoort te portretteren. Phoenix was tijdens het draaien dertig en ziet er gerust een vijftal jaar ouder uit, een heel raar vriendendienstje van Shyamalan dat elke scène opnieuw weer wringt; Bryce Dalas Howard mag dan wel blind zijn, maar om dit ook van je publiek te verwachten is belachelijk. Om dan nog niet te spreken over die hazenlipcorrectie die er in al Phoenix' periodefilms uitspringt. Maar de "beste" grote rol is weggelegd voor Adrien Brody: acteurs als Dustin Hoffman en Daniel Day-Lewis brachten waardigheid en sympathie binnen het afbeelden van gehandicapten in film, maar Adrien Brody trekt zich daar niks van aan en springt rond als een clown, kwijlt zichzelf vol en giechelt er eens flink om. Inspirerend.
Maar ook de bijrollen zijn zwak: ooit was ze Ellen Ripley, de stoerste actieheldin aller tijden, maar nu is Sigourney Weaver slechts een charismaloze vlek op het scherm terwijl William Hurt zijn beste Jeff Bridges imitatie boven lijkt te halen. De enige acteur die met opgeheven hoofd aan zijn prestatie mag terugdenken is Brendan Gleeson, en dat zegt héél veel over zijn kwaliteiten als acteur. Hét grote punt van hilariteit hier zijn de dialogen: Shyamalan heeft er voor gekozen om elke regel die door elk personage wordt geopperd in het oud Brits te schrijven. We krijgen dus een karrevracht uitspraken als "splendid surprise", "capital idea" en wat men al dan niet "ought" of "shan't" hoort te doen. In andere, betere films kom je daar mee weg, maar in deze cast die op amateurniveau draait overtuigt dat geen seconde. Elk moment van bedoeld drama keert zich tegen de film, wat vaak leidt toch gelach en duidelijk de voorbode is van Shyamalans komische meesterwerk The Happening. In principe wou ik van deze The Village recensie weer een plotbeschrijving maken, maar uiteindelijk is de eerste helft van de film daar gewoon te saai voor. Er gebeurt enorm weinig wat écht van belang is voor het plot, een opsomming van het essentiële: het beestenbos wordt boos wanneer Phoenix het bos inwandelt, wanneer Bryce Dalas op een feestje is hoort ze plots in haar hoofd het geschreeuw aan de andere kant van het dorp (want als je blind bent word je automatisch Clark Kent) en Adrien Brody steekt Joaquin Phoenix neer terwijl Shyamalan de camera bijna in zijn neus propt (wat een akoestieke nachtmerrie moet zijn). Men constateert dat Phoenix het misschien wel kan halen met behulp van wat medicijnen van buitenaf, dus mag één iemand de oversteek doorheen het bos wagen. En wie sturen we op die zoektocht? De blinde Clark Kent van het dorp, natuurlijk.
En dit is het moment dat de twists in werking treden, dewelke ik beide uitvoerig zal bespreken. Dus hoe sterk ik The Village ook afraad: voor wie de film alsnog wil zien is dit mijn officiële spoiler waarschuwing, dus stop maar met lezen. Vooraleer Bryce "Clark" Howard het bos ingestuurd wordt neemt haar vader haar even mee naar "de verboden hut". Het blijkt dat de monsters waarvan we er doorheen de film welgeteld eenmaal één van zagen... hou je vast... niet echt zijn! Jahaha, wat een twist! Nu, je ziet dat al van kilometers, neen, lichtjaren afkomen: simpelweg door het feit dat het een Shyamalan film is, en welke kant kan hij anders op met "monsters in een bos"? Dat de monsters een creatie zijn om de bewoners binnen hun dorpje te houden is vanaf pakweg de vijfde minuut overduidelijk, de parallel met Amerika en terrorisme is te makkelijk gemaakt, dus daar spendeer ik verder geen woorden aan. Waarom het precies beslist werd om de kleur rood te verbannen wordt natuurlijk nooit bijgelicht. Dan moet er wat tijd opgevuld worden tussen twee twists in, dus trekt Adrien Brody een monsterkostuum aan om wat door het bos te gaan rennen in wat waarschijnlijk de vijf meest misplaatste minuten zijn die Shyamalan ooit heeft geproduceerd. En dan komt het meisje aan in de bewoonde wereld, waar ze geholpen wordt door een boswachter die in zijn jeep springt om medicijnen te halen. Wat daar de grote schokker zou moeten zijn is dat The Village zich afspeelt in onze tijd, en niet enkele honderden jaren terug. Dit voelt zelfs niet aan als een poging tot twist omdat ik daar eigenlijk vanaf het begin al van uit ging: de sfeer die gezet wordt voelt zo artificieel aan dat het meer lijkt op een groep Amish dan een effectieve periodefilm. Maar zelfs als dat niet zo was: wat wordt er met die twist bereikt? Stel dat je ècht niet verwacht dat de film zich in het heden afspeelt: ga je dan echt van je stoel vallen uit ongeloof? Is dat enigszins relevant voor de film? Natuurlijk niet, maar Shyamalan has done it again! Wat dat ook precies moge zijn.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten