13 juli 2010
The Happening (2008)
In mijn recensie van Robocop omschreef ik Paul Verhoeven als een brievenbuskakker, en die vlieger gaat ook op voor M. Night Shyamalan. Shyamalan's artistieke ideeën kan je zien als een grote kom cakedeeg: bij de productie van The Sixth Sense nam hij een goed gevulde bakvorm wat leidde tot een rijke, volle cake. Maar sindsdien blijft hij maar bakken met steeds minder deeg tot zijn beschikking; met deze The Happening kon Shyamalan nauwelijks nog een theelepel bijeen krijgen. Ik zal het op voorhand al zeggen: naar gebruikelijke normen is The Happening een werkelijk desastreus stukje cinema. De karakters zijn enorm plat en daardoor zit er nooit echt spanning in de film, wat kan mij het immers schelen wat er met die nauwelijks uitgediepte karakters gebeurt? Dat wordt niet geholpen door het verschrikkelijke acteerwerk van letterlijk de voltallige cast: van onbelangrijke kleine rollen tot de hoofdpersonages. Zooey Deschanel is altijd de moeite en maakt elke film kijkbaar, maar hoe houterig ze er hier bij loopt is triestig. Marky Mark Wahlberg krijgt het dan weer voor mekaar om doorheen de complete film één gezichtsuitdrukking aan te houden: beeld je in dat je net op vakantie vertrekt en halverwege de luchthaven bent, maar plots bedenk je je dat je het gasvuur misschien wel hebt laten aanstaan. "Dat kan toch niet? Ik heb alles toch goed gecontroleerd? ...Maar ik heb daarna wel nog een eitje gebakken, en ik kan me niet herinneren dat ik het toen heb uitgedraaid?" Die blik weet Wahlberg hier anderhalf uur aan te houden. En dat neem ik de acteurs niet kwalijk: ze hebben in andere films bewezen dat ze wel degelijk kunnen acteren, maar Shyamalan focust zich als regisseur duidelijk niet op zijn acteurs. Sterker nog: hij lijkt de collectieve wanprestatie nauwelijks te beseffen, want om ze extra in de verf te zetten filmt hij zowat de halve film (en 50% is geen overdreven gok) in volle close-up van de gezichten. Maar goed, The Happening is dus een ballenfilm... maar tegelijk ook de beste onbedoeld grappige film sinds Nicolas Cage bijen in zijn ogen kreeg in The Wicker Man. Neem de quotering van 2.5 Zooeys dan ook maar met een korrel zout: dit is puur op vlak van amusementswaarde, en die vind je in de onbedoelde humor en het zoeken naar de tientallen plotgaten.
Een gif verspreidt zich via de lucht in sommige delen van New York. Mensen die dit gif inademen plegen meteen zelfmoord. In soms wat onlogische scènes zien we een vrouw een breinaald in haar nek steken, bouwvakkers van een woning springen en zelfs iemand die onder een grasmachine gaat liggen. Toffe scènes die - indien ze iets frequenter zouden voorkomen - amusant zouden kunnen blijken, maar nu vooral een héél korte afleiding zijn. In principe zijn er drie stappen in de besmetting: problemen met spraak, totale desoriëntatie en dan uiteindelijk de zelfmoord. In de praktijk betekent dat dat mensen die het gif inademen achteruit beginnen te wandelen en zichzelf dan van kant maken met wat ze kunnen vinden. Marky Mark is een wetenschapsleraar (en of hij overtuigt!) die wat problemen heeft met zijn afstandelijke vrouw, die zich dan weer schuldig voelt omdat ze tiramisu is gaan eten met een collega (de slet!). Deze onnoemelijk gewichtsloze verhaallijn zal ik hier verder niet meer bespreken omdat ze nergens naar toe leidt en zo oppervlakkig is dat je er met alle gemak doorheen kan wandelen zonder dat je kousen nat worden. Bij het zien van een gedetailleerde nieuwsuitzending twee uur na het eerste ongeval nemen de twee, samen met Mark's collega (John Leguizamo met een spraakgebrek) en diens dochter (Jess), de trein naar niet-New York. Er breekt lichte paniek uit wanneer blijkt dat Philadelphia is aangevallen, wat de plaats is waar Leguizamo's vrouw woont. Hij belt haar op in het rumoer: "IK VERSTA JE NIET. SMS MIJ, SMS MIJ", roept hij door de telefoon. "SMS HAAR ZELF. SMS HAAR ZELF", roep je naar je televisietoestel.
Een terugkerend probleem in een slecht script zijn de dialogen. Misschien wel het mooiste voorbeeld is wanneer Marky Mark uitleg gaat vragen aan een treinconducteur. "Wat is er aan de hand?"; "Het treinverkeer ligt stil. Dit is de laatste halte voor iedereen.". "Waar zijn we?"; "Filbert, Pennsylvania". Een behulpzame conducteur die dus netjes op elke vraag antwoordt, maar Mark reageert door kwaad te worden en te roepen dat ze hem nutteloze informatie geven. Terwijl Mark uitraast dekt Zooey Deschanel haar acteerprestatie in: "Ik ben net als jij", zegt ze tegen Jess, "ik toon mijn emoties ook niet graag". Alsof dat nog niet pijnlijk duidelijk was. De groep gaat relaxen in een druk restaurant vlakbij het station, waar Wahlberg Jess wijsmaakt dat een "mood ring" wetenschappelijk verklaarbaar en dus correct is. Ik begrijp dat je haar wil opbeuren Mark, maar als een wetenschapsleraar ben je een referentie voor achtjarigen: ze geloven effectief wat je zegt. Een vrouw aan een ander tafeltje onderbreekt hen om een komisch filmpje te laten zien dat ze net van haar zus gekregen heeft (maar op een of andere manier kijkt het halve restaurant tegelijk op hun GSM naar hetzelfde filmpje). Een bediende in een dierentuin die versuft in een leeuwenkooi staat; in onvervalste Monty Python stijl worden zijn armen er - net als the black knight in The Holy Grail - afgescheurd. Dan valt de stroom dramatisch gepast uit - dat heb je met die zwevende neurotoxines - en beslist iedereen om naar buiten te rennen, hun auto in te stappen en weg te rijden. Je dacht dat de hoop volk in het restaurant de gestrande treinreizigers (zoals onze helden) waren? Maar neen, die zijn gezamenlijk in een hoekje gekropen en zien we nooit meer terug.
Omdat er altijd één dom heroïsch personage in een rampenfilm moet zitten rijdt Leguizamo met een groepje mee naar Princeton om zijn vrouw te zoeken, terwijl hij Jess achterlaat bij Zooey en Mark. De groep komt na één scène aan in Princeton en je gelooft het toch niet zeker: iedereen heeft zich in een boom opgehangen. Het gif zit dus in de lucht in Princeton, maar de cavalerie heeft er geen last van omdat ze in een auto zitten. Nu ben ik iemand die absoluut niets afweet van auto's en nauwelijks een BMW van een Mercedes kan onderscheiden, maar het lijkt me sterk dat er auto's zijn die zo ontworpen worden zodat er geen buitenlucht binnen kan. Het bezitten van een mooie auto verbleekt al snel wanneer je na enkele minuten rijden stikt in je eigen koolstofdioxide. Ze drukken hun jassen en truien tegen de randen van de vensters en rijden rustig door, totdat Leguizamo een scheur in het dak ziet. De chauffeur (die trouwens gespeeld wordt door Dante van Clerks, maar vreemd genoeg nooit in beeld wordt genomen) rijdt zich dan te pletter tegen een boom. Leguizamo stapt uit en heeft de crash overleeft, maar neemt dan een stuk glas en begint zijn polsen over te snijden. Mooi dramatisch effect, maar toon Leguizamo dan niet vlak voor de crash in volle close-up zodat je met alle gemak kan zien dat hij zijn gordel niet draagt. Het zijn details, maar die storen even hard als de duidelijkere fouten. Sowieso is Leguizamo's personage duidelijk aanwezig om Jess bij de protagonisten te krijgen, en daarna werd hij zo snel mogelijk weggeschreven.
Het groepje bestaande uit Zooey, Mark en Jess heeft een lift gevonden uit New York. Het betreft een hippie die vooral over hotdogs praat en dan zonder reden zegt dat alles veroorzaakt wordt door planten. Het is maar een theorie, maar wetenschapsleraar Mark ziet er wel wat in en - spoilers - dat blijkt uiteindelijk ook de reden. Onderweg zien ze voor hen op de weg een hoop doden liggen, ze stoppen om met de verrekijker te kijken wat er precies gebeurd is. Ze staan op ochgod honderd meter van de doden, maar zo ver verspreidt lucht zich gelukkig niet. Wanneer ze dan een andere richting uitgaan komen ze op een kruispunt en - net op het moment dat zij voorbijrijden - komt er via elke richting iemand aangereden om te melden dat het gif daar ook aanwezig is. Ze beslissen om van de weg af te gaan en onder te duiken in een dunbevolkt dorpje. Om het plot wat verder te helpen gaan ze in twee groepjes door een veld lopen, maar de eerste wordt geraakt door het gif. De militair die bij hun is begint plots te roepen dat zijn geweer zijn vriend is (Full Metal Jacket much?) terwijl de rest van de groep - die zo'n vijf meter verder staat - nog van niks weten. De manier waarop dit gif werkt - je zou verwachten dat iedereen het tegelijk inademt - blijft me verbazen. De tweede groep zit een heuvel verder en hoort geweerschoten: moeten ze helpen of juist verdergaan? Mark Wahlberg heeft even een secondje nodig.Marky Mark leidt af dat het gif losgelaten wordt wanneer er een te grote groep mensen bijeen komt. Aangezien hij niet weet of hun groep te groot is of niet is het maar beter om voor de wind te blijven. En net dan is er een windvlaag en beginnen ze te rennen. Jawel, ze moeten het gif voor zien te blijven dus krijgen we een achtervolgingsscène tussen een groep mensen en de wind in het gras. Bewegend gras als monstereffect (een combinatie van Godzilla en The Thin Red Line) is niet angstaanjagend, dus hoe kan je nu verwachten dat er in zo'n scène spanning zit? Hooikoortspatiënten zullen misschien naar hun zakdoek grijpen, maar verder overtuigt zo'n scène totaal niet. Verrassing verrassing: de wind haalt hen in (kudo's aan Shyamalan dat hij de mens niet sneller laat rennen dan wind) maar er gebeurt niets, aangezien de groep blijkbaar toch klein genoeg was. Ondertussen is het grootste deel van de groep wel weer uit de film geschreven en kunnen we ons weer beperkten tot vijf personages: Mark, Zooey, Jess en de vervelende tieners Josh en Jared. Ze komen midden in een veld een leegstaande jeep tegen en terwijl Mark hier zoekt naar een landkaart spot hij verderop een huis. Datzelfde huis is echter zichtbaar vanuit elk camerastandpunt in de scène, wat gewoon slecht filmmaken is. Dat huis blijkt een open woning te zijn waar elk voorwerp namaak is (handen van Arrested Development af, Shyamalan) waar Mark wel een kaart vindt en naar een ander huis besluit te lopen.
Ze komen aan bij een huis en Jess blijkt nood te hebben aan rust en voedsel. Het huis is volledig afgezet met houten panelen die vol gaten zitten, want dat is de beste manier om je van de giftige lucht af te schermen. Er zitten welgeteld twee mensen in de film die zo slim zijn om een gasmasker op te zetten, en dat is dan ook nog eens tijdens een zinloos stukje dat niets met het plot te maken heeft. Zelfs de militairen dragen geen gasmaskers, wie verzint zoiets? In ieder geval blijven ze klagen en zeuren tegen de boze meneer in het huis die hen driemaal waarschuwt weg te gaan, en Josh en Jaren bekopen dat met hun leven (ze zaten ook maar tien minuutjes in de film, dus wie kan het wat schelen?). In de eerste paragraaf zei ik al dat elke rol in deze film slecht gespeeld wordt, en de kinderen laten dat hier héél duidelijk zien. Vooral Josh die zich probeert boos te maken is een genot om te zien sukkelen.Dus ze lopen verder en komen aan bij het derde huis, hier woont een oude vrouw die voor haar huis zit en geen weet heeft van de ramp: ze kijkt geen tv, luistert geen radio, praat niet met andere mensen en er is niemand voorbijgekomen voor Zooey, Mark en Jess langskwamen. Toevallig. Wanneer Mark deze vrouw ziet zitten zegt hij géén woord. Hij zegt letterlijk helemaal niks. De vrouw begint te praten en blijft praten en nodigt de groep dan uit voor het eten, en later nodigt ze hen uit om te blijven overnachten. Maar zoals elke bejaarde wil ze helemaal niemand in haar huis en is ze paranoïde met het gedacht dat de groep haar wil bestelen en/of vermoorden in haar slaap. Mijn grootmoeder is ook doodsbang van vreemde mensen, maar logischerwijs plaatst ze dan ook geen advertenties op zoek naar een kamergenoot. Twee keer confronteert ze de groep er zelfs mee en zegt ze hen letterlijk in hun gezicht: "Ik weet dat je mij gaat vermoorden in mijn slaap". Al helpt het waarschijnlijk ook niet dat Wahlbergs reactie niet geheel overtuigend is.
"Wat? Vermoorden? Neeee, dat was nog niet eens in me opgekomen!" Maar goed, dit hele stuk dient om wat spanning te creëren in de film, wat ook wel nodig is wanneer al je personages in principe veilig zijn ruim een kwartier voor de credits. De vrouw wordt plots nog gekker dan eerst, schreeuwt dat ze haar huis uit moeten en loopt haar tuin in. Wahlberg rent haar achterna om erover te praten, maar te laat: de vrouw is achteruit aan het lopen en gooit zich doorheen de vensters van haar huis ("het richt zich alleen tot grote groepen" blijkt tegen te vallen). Wahlberg doet de deuren dicht en zit in de achterste kamer van het huis. Zooey en Jess zitten in een schuur een honderdtal meter verder, waar toevallig een spreekbuis tussen de twee huizen is (maar het is ok, want de oude vrouw had het al eens zonder context vermeld). "Doe de ramen en de deur dicht", roept Mark. Wat hij had moeten roepen is "Waarom staan de ramen en de deur open wanneer er een gif in de lucht zit?". Ze halen wat herinneringen van hun eerste afspraakje op en besluiten dan dat ze in elkaars armen willen sterven. Ze stappen tegelijkertijd naar buiten, lopen naar elkaar toe, grijpen elkaars hand en....... er gebeurt helemaal niets. De reden? Wat het ook was dat voor het gif zorgde is in de minuten tussen de dood van de oude vrouw en het opendoen van de deur zomaar gestopt. Dat staat nauwelijks één stapje boven "het was allemaal een droom". De film springt dan drie maanden verder en laat zien dat iedereen nog lang en gelukkig leeft. Ohja, en Zooey is zwanger, van een geforceerd gelukkig moment gesproken. En dan zien we een shot gelijkaardig aan het begin waar "the happening" gebeurt in Frankrijk, want zelfs zonder twist moet er een schokeffect op het einde van een Shyamalan-film zitten. Roll credits.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Toevallig deze film zitten kijken met vrienden... god wat hebben we gelachen om het slechte acteerwerk =D
BeantwoordenVerwijderen