6 juli 2010

The Book of Eli (2010)


In The Book of Eli is het weeral eens het einde van de wereld, wat betekent dat er geen beplanting is, straten opgevuld worden met autowrakken en er een flinke grauwe kleurenfilter over de lens heen geplaatst wordt. We zagen het eerder dit jaar al in het superieure The Road, en hoewel The Book of Eli zich duidelijk niet kan meten met deze fenomenale film is het toch een meevaller gebleken. Zowat alles wat ik op voorhand wist over deze film wist mij niet meteen te overtuigen, maar uiteindelijk is dit een degelijke post-apocalyptische actiefilm die tot het derde bedrijf weet te boeien. Dat dat derde bedrijf dan zo slecht is dat het de rest van de film overschaduwt is een jammere zaak.

Titelpersonage Eli (een degelijke Denzel Washington, die de automatische piloot nog eens uitgeschakeld heeft) is een kluizenaar die probeert te overleven in een wereld vol motorbendes en kannibalen. Hij loopt op geloof naar de Westkust van de Verenigde Staten, maar aangezien hij al dertig jaar onderweg is moet er flinke storing op zijn spirituele GPS zitten. Hij komt aan in een stadje dat gerund wordt door Carnegie (Gary Oldman die zowat elke scène steelt): de criminele motorbendes staan onder zijn leiding en dienen hem vooral boeken te brengen. Carnegie is namelijk op zoek naar één specifiek boek dat als wapen gebruikt kan worden, een boek waarmee de mensen zich zullen organiseren en naar hem zullen luisteren wanneer hij het boek citeert, net zoals in de vorige samenleving. Dit boek blijkt de Bijbel te zijn (of wat had je gedacht) en Eli heeft zowat het laatste exemplaar ter wereld in zijn rugzak zitten. Eli ontsnapt uit het stadje en samen met kompaan Solara (frisse verschijning Mila Kunis, die dat verrassend goed doet) moet hij uit de klauwen van Carnegie en zijn mannen weten te blijven. De hele film zit vol met Christelijke subtext: de Bijbel zou dé manier zijn om de oude beschaving terug op te bouwen, maar hoe dat precies in werking zou treden wordt niet echt uitgewerkt. Al bij al lijkt de overheersende boodschap er toch een van humanisme te zijn: vat de Bijbel niet te letterlijk op en doe gewoon allemaal vriendelijk tegen mekaar, en daar kan je moeilijk op tegen zijn. Al neemt de film dan wel de tijd om een dikke middenvinger op te steken naar andere godsdiensten: de Bijbel is dé manier om de wereld terug te repareren, maar de Thora en Koran waren wel al lang teruggevonden. Suck it, niet-Christenen!

Het eerste uur en een kwartier is vrij genietbaar: het tempo is aangenaam rustig en de sfeer is heel erg gelaten. Anders dan bij The Road twijfel je nooit aan de overlevingscapaciteiten van Eli en voelt zijn avontuur - veeleer als Mad Max - eerder aan als dat van een echte actieheld. Eli is badass, dat zal je wel geweten hebben nadat Denzel Washington een stuk of tien keer in slow motion naar de camera toe wandelt. In een echte western-stijl is Eli vooral een eenzaat: laat hem rustig in een hoekje zijn glas water drinken en er is geen probleem, maar één verkeerd woord en hij hakt er zo een hand af. Dat soort acties zitten sporadisch doorheen de film gestrooid: korte acties van extreem geweld, grote vuistgevechten of tactische shootouts worden allemaal stijlvol in beeld gebracht. Wanneer Denzel Washington een groep schorem te lijf gaat wordt dat in één wide shot, volledig in silhouet gefilmd: dat duurt misschien vijftien seconden, maar is wel héél erg intens. Aan de andere kant is er ook een vuurgevecht waar Denzel in volle slow motion midden op straat staat met een vijftiental wapens op hem gericht, waar hij zich zonder te zweten uit weet te redden: dat komt gewoon erg dom en onrealistisch over. De balans tussen de twee neigt naar het coole, maar er had gerust wat getrimd kunnen worden in de onlogische scènes.

En dan is er dat derde bedrijf waar ik eigenlijk weinig over kan zeggen zonder alles weg te geven. In de laatste twintig minuten worden er enkele beslissingen genomen die niet meteen wijzen op logisch of geloofwaardig gedrag waar je regelmatig eens door aan je scalp zal krabben terwijl je je ogen dichtknijpt. Maar het ergste is dan nog een grote twist aan het einde die zo dom, onlogisch en belachelijk is dat het waarschijnlijk dàt zal zijn wat ik uiteindelijk van de film zal onthouden. Ik moet eerlijk zeggen dat ik me geamuseerd heb tijdens het grootste deel van de film, maar uiteindelijk bleef ik wel zitten met een heel erg bittere nasmaak. Er had alleszins nog meer in gezeten als de Christelijke subtext wat beter uitgebalanceerd was geweest. Ook de visuele stijl was niet helemaal aan mij besteed: de fotofilters gaan er zwaar over en sommige van de typisch epische post-apocalyptische omgevingshots komen wel héél erg fake over. Maar de actie is tof, de drie hoofdacteurs zijn amusant om bezig te zien, het tempo is aangenaam... maar ik kan nauwelijks aan The Book of Eli terugdenken zonder dat mijn gedachten meteen naar het idiote einde afdwalen. Erg jammer.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten