6 februari 2011
Tron: Legacy (2011)
Wie zat er nu te wachten op een vervolg op TRON? De cult klassieker is inmiddels al bijna 30 jaar oud en was een mooi, opzichzelfstaand verhaal dat netjes afgerond werd. Maar toch heeft Disney deze franchise terug opgevist. Waarom? De fans van het origineel zijn absoluut geen lucratieve doelgroep, aangezien de film destijds niet bepaald een groot succes bleek en de huidige fanbase niet bepaald indrukwekkend is. Maar toch vond Disney het blijkbaar moeilijk om iets nieuws te verzinnen, en kwamen ze met Tron: Legacy op de proppen. Het universum werd (bijzonder oppervlakkig) overgeheveld naar deze nieuwe film, het werd allemaal natuurlijk een pak duisterder en er werd een flinke marketingcampagne opgericht: kassucces!
Tron: Legacy is geen goede film. Het was zelfs een tegenvaller, en ik had al geen al te hoge verwachtingen. Het algemene consensus lijkt te zijn dat dit inderdaad geen goede film is, maar dat je vooral geen seconde hoort na te denken en maar moet genieten van de visuele pracht, die er zeker wel is. Maar dat soort oproep is niet aan mij besteed: ik vind schrijven nog altijd belangrijker dan visuele effecten, acteerwerk of zelfs regie, en dus is dit absoluut niet mijn soort film. Ja, ik heb bij momenten genoten van wat ik zag, maar dat waren enkele lichtpuntjes in een zee van duistere stupiditeit, lichtpuntjes die niet eens zo frequent voorkomen. En neen, ik heb de film niet in 3D gezien; zolang de mogelijkheid bestaat om dit soort film zonder brilletje te zien zal ik daar naar teruggrijpen, in de hoop dat die koppijn-opwekkende kitsch snel verdwijnt.
Voor de niet al te grote fanbase van het originele TRON: dit is geen sequel. Er zijn een paar referenties naar de eerste film, zoals de terugkeer van de 'recognizers' en enkele amusante zinnen ("That is a big door"). Maar verder dan dat wordt het niet echt uitgewerkt. In TRON was de wereld nog enigszins interessant, omdat elk programma een functie had. Het was min of meer een visualisering van hoe de wereld binnen een computer er zou kunnen uitzien. Daarmee is de oude wereld van TRON natuurlijk een beetje achterhaald: technologie is de voorbije dertig jaar onvoorstelbaar veel gegroeid, en computers zijn lang niet meer simpelweg een gecombineerde tekstverwerker en calculator. Er is daardoor enorm veel potentieel om interessante programma's/personages te introduceren, maar in plaats van daaruit te puren wordt heel het uitgangspunt weggeveegd. De nieuwe wereld wordt bevolkt door duizenden mensen die wel degelijk "programma" genoemd worden, maar geen duidelijke functie lijken te kennen. Dit is puur een overname van de visuele stijl, verder wordt het origineel grotendeels vergeten. Het is niet dat ik iets anders verwacht had, maar de continuïteit in de franchise zo hard verprutsen, enkel en alleen om dezelfde aankleding te gebruiken voelt nogal goedkoop aan.
En die iconische Tron-beelden worden ook niet al te goed gebruikt, eigenlijk. Wie Tron zegt, zegt lightcycles. Motorfietsen die over een raster rijden en een dodelijk spoor van lichtstralen achter zich laten. Wanneer zo'n wedstrijd even duurt vormen die stralen een labyrint, waarbij het behoorlijk intens kan worden om niet op een muur in te rijden. Zie het als een spelletje 'Snake', waarbij je slang oneindig lang is en je het tegen iemand anders opneemt. In Tron: Legacy is dat idee uitgebreid, en tegelijk verwaarloosd. Er werden verschillende niveaus en sprongen aan het raster toegevoegd om het intenser te maken, maar de lichtstralen lijken nu vrij snel te verdwijnen. Wanneer iemand tegen een lichtstraal rijdt is het omdat hij heel snel de pas afgesneden werd, niet omdat hij verdwaalde in een schijnbaar eindeloos doolhof. Dat is cool om te zien, maar het mist de impact die TRON door zijn originaliteit haalde: het is heel wat standaarder geworden, en dat is een woord dat niet bij TRON hoort.
Maar die actiescènes zijn in principe wel tof om te zien. Daardoor is het nogal jammer dat die niet zo frequent aanwezig zijn. Ik kan mij ongeveer vijf actiescènes voor de geest halen, wat op een film van twee uur niet eens de helft van de speelduur volmaakt. Het komt zelfs niet eens in de buurt. Maar toch is dit de film waarover iedereen roept dat je er gewoon naar moet kijken zonder na te denken. Want vreemd genoeg wordt het grootste deel van de film opgevuld met gepraat, en dan komt het zwakke scenario de boel echt wel verpesten. Natuurlijk heb je daar geen last van als je je hersenen echt gewoon kan uitzetten, maar als je zelfs maar een minimale hoeveelheid hersenactiviteit overhoudt valt Tron: Legacy helemaal ineen.
Want het is lang geleden dat een scenario zo sterk aan een "eerste versie" deed denken als hier. Dit is gewoonweg de verfilming van de grove uiteenzetting van het verhaal, zonder dat er werd teruggekeken naar de invulling daarvan. De schrijvers hebben een goed idee van welke locaties en actiescènes ze erin willen, en hoe ze het plot willen laten verlopen, maar dat hangt allemaal maar losjes aan elkaar vast. Heel het plan van de badguy is gebaseerd op toevalligheden, en de ontknoping is ondanks zijn complete voorspelbaarheid ook een kwestie van "plots gebeurt er toevallig iets". Er zit geen spanning in de film omdat er geen logica gehanteerd wordt, en dat kan niet gered worden door goede effecten. Een half uurtje kan je het flauwe verhaal negeren, maar daarna - als je eenmaal aan de effecten gewend raakt - wordt Tron: Legacy vooral heel erg saai.
Die visuele effecten zijn grotendeels heel knap: de wereld ziet er enorm knap uit van begin tot eind. Maar voor een film dat een productiebudget van 170 miljoen ter beschikking heeft is er één effect dat compleet ondermaats is, en het is nog wel een heel belangrijk effect. De slechterik Clu is een jonge Jeff Bridges, een soort van kloon die er ongeveer hoort uit te zien als Bridges in de originele film deed, terwijl de echte Bridges inmiddels oud en grijs geworden is. Om dat effect te halen hebben ze CGI gebruikt om een verjongde Bridges te creëren, een experiment dat een afschuwelijke afloop kent. Er is zoiets als de uncanny valley, een hypothese die beweert dat hoe sterker een robot op een mens lijkt, hoe minder natuurlijk het overkomt; een waarheid als een koe in dit geval. Bridges huid is net wat te glad, zijn ogen staren nogal doods voor zich uit, zijn mond ziet er compleet onnatuurlijk uit en zijn uitdrukkingen zijn gewoonweg eng te noemen. En neen, dat is niet "de bedoeling" omdat Clu een digitale kopie is: aan het begin van de film wordt datzelfde effect gebruikt om de échte jonge Bridges weer te geven. Het is eigenlijk onvoorstelbaar dat dit effect de film gehaald heeft, iemand had in de post-productie gewoon moeten beslissen dat het niet goed genoeg is voor een blockbuster van dit formaat. Het effect wordt zelfs erger naar het einde van de film toe: Clu heeft in de derde akte een grote speech, en wel... er zijn videogames die overtuigendere CGI kennen dan dat.
En de personages zijn natuurlijk ook bijzonder plat, maar door een goede casting worden die nog een klein beetje gered. Garrett Hedlund wordt afgeschilderd als de nieuwe Hayden Christensen, maar dat is een veel te zwaar oordeel. Gezien het materiaal dat hij voor handen heeft is Hedlund niet slecht en bij momenten zelfs behoorlijk charismatisch, zeker voor een plat geschreven personage als dit. Jeff Bridges trekt zich nergens iets van aan en doet gewoon waar hij zin in heeft, wat altijd wel tof is om naar te kijken. Er zitten zelfs enkele quotes als "You're messing with my zen thing, man" in, en alleen al daarom was het een geniale ingeving om Bridges terug te halen. Neen, dat zijn geen Lebowski-momenten zoals vaak beweerd wordt, dat is gewoon hoe Jeff Bridges in het echt is. Rustig, chill, zen, en gewoon het epitoom van coolheid, man. Olivia 'Cockburn' Wilde heeft in principe maar weinig te doen met een personage dat eigenlijk geen plaats heeft binnen de film. Maar voor mijn part speelt 'Dokter Thirteen' vanaf nu een rol in elke grote blockbuster die de komende tien jaar gemaakt worden: ik zal geen enkele keer durven klagen.Ook tof om te zien is dat Bruce Boxleitner teruggehaald werd in een kleine ondersteunende rol. Het is net als de CGI Bridges: er wordt geprobeerd om een continuïteit binnen de cast te creëren, en hoewel dat in het eerste geval niet helemaal goed uitvalt is het wel een lovenswaardig initiatief. Een grote whatthefuck is weggelegd voor Cillian Murphy, die ondanks zijn succes in 28 Days later en verscheidene Nolan-films hier ongeveer een minuut schermtijd krijgt in een nietsbetekenende rol. Maar niemand staat slecht te acteren ofzo, en dat kan gewoon niet. Dus krijgt Michael Sheen een rol waarin hij gedurende een tiental minuten het overacten ongegeneerd tot een kunst mag verheven. Hij speelt min of meer dezelfde rol als in New Moon, wat erop neerkomt dat hij de enorm verwijfde, Ziggy Stardust imiterende Brit moet spelen. Het is nogal schaamteloos dat Michael Sheen - nochtans een goed acteur - dit soort rollen tegenwoordig voor zich neemt; waar is je eergevoel, man. Ik hoop dat hij het in het vervolg bij respectabele projecten als Frost/Nixon houdt, want ik word tegenwoordig een beetje triestig als ik hem op het scherm zie verschijnen.
En uiteindelijk komt een film niet heel ver met alleen maar mooie speciale effecten. De actie is tof, maar niet al te ruim verspreid, maar wordt uiteindelijk nog enigszins gered door de score van Daft Punk. Hoewel het bij momenten wat overdreven bombastisch klinkt, is Daft Punk gedurende zo'n 80% van de film een flinke meerwaarde. Een specifieke gevechtscène was op zich niet zo heel geweldig, maar door de pompende bas kreeg ik echt wel het gevoel dat ik mijn geld niet weggegooid had. En als de muziek de grootste meerwaarde in je film is, heb je een duidelijk probleem. Neen, uiteindelijk wordt de potentie van Tron: Legacy in de steek gelaten door het gebrekkige scenario. Het verhaal van de protagonist is gewoon niet goed genoeg om twee uur te kunnen boeien, en dan mag je het scherm vol met mooie beelden gooien: dat zal nooit een goede film worden.
Een groot probleem dat ik met Tron: Legacy heb is het personage Tron. Tron is een programma dat in de eerste film geschreven werd om te vechten voor de gebruikers, en zoals je al kan raden (hij is nu eenmaal het titelpersonage) is hij vrij belangrijk. Maar in Legacy wordt dat personage gereduceerd tot een veredelde cameo; Clu maakte een schurk van hem, die vecht tegen onze hoofdpersonages. Allereerst is dat voor fans niet aangenaam: het is niet eens alsof Tron de hoofd-badguy is, hij is een detail binnen het verhaal dat een half uur voor het einde snel even geïntroduceerd wordt, en aan het einde snel afgehandeld wordt. Tron krijgt niet de behandeling die hij zou moeten krijgen, en dan kan je hem beter volledig weglaten uit de film. 90% van het publiek kent het personage toch niet, aangezien hij niet echt geïntroduceerd wordt, dus zijn hele rol is nogal zinloos. De morele strijd die Tron kent (hij twijfelt een halve minuut lang tussen team Clu en team Bridges) had op zich wel een interessant plotpunt kunnen zijn, maar het wordt zo zwak behandeld dat het simpelweg de moeite niet waard was.
En team Clu is een bende amateurs dat niet weet waar ze mee bezig zijn. Clu heeft een bericht naar Boxleitner gestuurd zodat die naar het Rooster zou gaan, en Clu met zijn duizenden onderdanen naar de echte wereld zou kunnen trekken: die poort kan je namelijk alleen van onze kant openen. Oké, maar hoe is Clu dat van plan? Aan het einde zien we dat iemand die terugkeert in ieder geval zijn identiteits-frisbee niet meer heeft, en dat is toch een voornaam wapen voor die mannen. En zelfs als ze hun lightcycles en lightsabers zouden kunnen meenemen, hoe kan dat op tegen pakweg het Amerikaanse leger en hun machinegeweren en tanks? Ik weet zelfs niet of er ooit gezegd wordt of programma's effectief buiten het Rooster kunnen... daar moeten we maar van uitgaan.
En zelfs als je die dingen blindelings accepteert, dan nog heeft Clu geen flauw idee waar hij mee bezig is. Blijkbaar heeft hij Bridges' frisbee nodig om door het portaal te kunnen: ik herinner mij dit niet uit enige dialoog, maar dat is de enige logische reden waarom Clu achter die frisbee zit en niet gewoon het portaal instapt. En in dat aspect heeft hij natuurlijk alle geluk van de wereld dat het Bridges' zoon is die zijn wereld binnenstapt. Daarmee zal hij Bridges vast wel kunnen forceren om uit zijn bunker te komen. Maar het eerste wat hij doet is hem aanvallen in een lightcycle-wedstrijd, met de duidelijke intentie om hem te vermoorden. Het is door stom toeval dat Bridges-junior niet vermoord wordt, waaruit de vraag blijkt: wat was Clu van plan?
Uiteindelijk is er zelfs een moment waarop Clu de frisbee heeft gestolen en team Bridges hem terug bemachtigt, in een mooi voorbeeld van lui schrijven. Clu heeft een macht van duizenden programma's, recognizers, ninja's, etc. etc. Maar hij verschuilt de frisbee in een kamer waar een stuk of vijf mensen het ding bewaken, waardoor het letterlijk één minuut duurt om die frisbee terug te pikken. Het houdt gewoon compleet geen steek, en zo hangt het hele plot gewoonweg aan elkaar vast: Bridges' zoon gaat vermoord worden? Cockburn redt hem net op tijd. Team Bridges moet snel naar het portaal? Ze staan toevallig vlak langs een vliegende trein die hen ernaartoe neemt. Cockburn wordt vervolgens dodelijk gewond? Bridges heeft gelukkig een soort magisch reset-drankje waardoor ze het overleeft. Ik weet dat ik in dit soort plot-rants al eens durf te zaniken over miniscule details, maar dit is gewoon het complete verhaal van de film: het voelt allemaal belachelijk statisch aan en daardoor komt er geen moment van spanning in de film. Niet één.
.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Ook spoilers hierzo, heb de film toevallig ook gisteravond gezien:
BeantwoordenVerwijderenJa, hoe zat dat nou met Tron? Hij viel naar beneden en stierf als een bekeerd man? Of bleef ie in leven? Ik zat nog even te denken dat ie terug naar boven zou komen om een einde aan Clu te maken..
Dat van Clu z'n leger en bijv. ook dat spontaan ontstane leven waar sommige mensen moeite mee hebben neem ik gemakkelijk voor lief hoor :) Zeker dat laatste 'hoort' toch gewoon bij het cyberpunk genre?
Maar inderdaad: Clu die Sam wil vermoorden is totaal niet goed te praten. Verder ben ik het ook met de meeste van je kritiekpunten eens (zal zelf van de week ook 'ns een besprekinkje posten) zoals dat er te weinig actie en spanning in zat. Die hele laatste scene in cyberspace ook, ze zitten maar een beetje naar elkaar te roepen, en er gebeurt niks en alles gaat zo traaaaaaag. En wat het verhaal dan betreft: oude Flynn maakt een einde aan Clu en offert zich op voor z'n zoon en 'Cockburn' (even de letterlijke betekenis van dat woord achterwege latend: I hear ya) maar dat had hij ook al veel eerder kunnen doen.. Dat was niet helemaal tevredenstellend. En wat moet er nou gebeuren met de laatste ISO op aarde?? Daar wordt ook niks over verteld. Misschien kan je leuke dingen doen met het DNA, maar had daar dan nog wat mee meer gedaan in de film..
Uiteindelijk heb ik me wel goed vermaakt hoor :) Drie hele Daft Punk helmen voor mij.
Tron stierf als een bekeerd man, in een poging om Clu te doden (wat niet eens lukte, dus compleet belachelijk plotpunt).
BeantwoordenVerwijderenMet die iso's had ik ook totaal geen probleem, omdat daar tenminste een uitleg voor gegeven werd. Geen duidelijke uitleg en uiteindelijk wordt met al die iso's ook totaal niets gedaan, maar er werd een uitleg gegeven, en dat vond ik in deze film al heel wat waard.