12 mei 2011

Phantasm II (1988)

Laten we even terugdenken aan de originele Phantasm. Volledig in de traditie van verwante horrorfilms wordt de schurk - de geweldige Tall Man - vermoord: hoofdpersonage Mike en zijn broer Jody hebben hem voorgoed weggewerkt, terwijl het coolste personage van de franchise, ijscoman Reggie, is omgekomen. In de volgende scène zien we Mike en Reggie echter in de woonkamer zitten: Mike woont blijkbaar bij Reggie, die hem vertelt dat het hele verhaal slechts een droom was en zijn broer Jody bij een accident is gestorven. Daardoor wordt de volledige eerste film dus eigenlijk pure fictie binnen de film, wat impliceert dat we een soort van happy-end bereikt hebben en de film afgerond is. Maar dan loopt Mike naar boven, ziet hij de Tall Man en wordt hij een spiegel ingetrokken door jawas. Het is inmiddels een klassieke twist geworden voor horrorfilms (de Nightmare on Elm Street heeft er een patent op), maar ik kan me voorstellen dat dat in 1979 een mooie verrassing was. Het maakt de film er niet bepaald duidelijker op: is de Tall Man nu toch echt?

Don Coscarelli heeft ongeveer tien jaar gewacht om een vervolg aan zijn verhaal te breien. Hij kreeg 3 miljoen van Universal (ironisch genoeg het hoogste budget voor eender welk deel in de Phantasm-serie, maar het laagste budget dat Universal dat jaar aan een film zou spenderen) en besliste om een direct vervolg te maken. Nadat de jawas Mike gegrepen hebben slaat Reggie er een paar neer met een honkbalknuppel en draait hij de gas open: Reggies redt Mike uit zijn ontploffend huis. We springen naar zes jaar later, wanneer Mike uit een instelling wordt vrijgelaten, waar Reggie hem uitlegt dat die ontploffing bij hem thuis nooit gebeurd is. Het rechtstreekse vervolg op het fakeout einde - tien jaar na het origineel! - is dus een fakeout begin van de film. Mike komt erachter dat de Tall Man graven leegrooft en wil de jacht op hem openen, maar Reggie wil niet mee. Daar komt verandering in wanneer zijn huis ontploft en familie omkomt. Waarom ontplofte zijn huis? Waarom gebeurt hetzelfde twee keer binnen een kwartier tijd? Is dit realiteit of ook weer een fakeout? Dat is de mindfuck van Phantasm.

Phantasm II doet vooral sterk denken aan Evil Dead II. Net als die franchise was het origineel gewoon een stevige, conventionele horrorfilm vol schrikeffecten en een beetje surrealisme. In het tweede deel staat de horror goed in balans met actie en humor, wat voor een gevarieerde en onderhoudende film zorgt. Het is vooral in het laatste half uur dat de Evil Dead II-vibe sterk is. Mike en Reggie stelen/maken wapens om de Tall Man zijn mausoleum mee aan te vallen: een vlammenwerper, een vierloops shotgun, en natuurlijk hét voorwerp dat niet kan ontbreken in dit soort film, een kettingzaag. Zie bijvoorbeeld onderstaand fragment (en tevens de beste scène in de film): dit doet niet meer denken aan de dreigende sfeer die Don Coscarelli tien jaar eerder had geïntroduceerd.


Phantasm II is dus meer Dream Warriors dan Freddy's Revenge, waar we blij om mogen zijn. Het is niet even sterk of duister als het origineel, maar er zit veel meer fun in de serie. Zo zien we bijvoorbeeld ook hoe het lichaam reageert wanneer je je aders vol zoutzuur vult (tip: het is een beetje als naar de Ark van het Verbond kijken) en zijn de vliegende ballen weer terug en dreigender dan ooit. Deze film is wederom door Don Coscarelli geschreven en dat zie je eraan: hij kent zijn universum en bouwt verder op zijn eerste film zoals maar weinig horrorseries kunnen. Er worden vragen opgelost, maar er komen ook weer een heleboel vragen bij en zelfs het einde is weer even van de pot gerukt als in het origineel.

Er is slechts één fout die Phantasm II maakt, en die zorgt ervoor dat vooral de tweede akte niet altijd even interessant is. Er wordt een soort psychisch liefdesverhaal doorheen de film gedraaid tussen Mike en een nieuw personage waar de Tall Man op jaagt. Het is nogal afleidend, onnodig en nodeloos verwarrend: we zien haar op een bepaald punt met een sandworm die uit haar rug groeit waarna de vlammenwerper op haar geledigd wordt. Maar aangezien het Phantasm is weerhoudt dat haar er niet van om een paar scènes later weer terug te keren zonder dat er nog naar gerefereerd wordt.

Ook jammer om te zien is dat Michael Baldwin niet terugkeert: Coscarelli moest één van zijn hoofdpersonages vervangen door een grote naam, waardoor we James LeGros in zijn rol krijgen (groot is relatief). Hij speelt het eigenlijk niet slecht en is wel ok, maar brengt niet dezelfde charme die Baldwin in de eerste film wist te brengen. En om de hele continuïteit op te fucken keert Baldwin wel weer terug als Mike in Phantasm III. Maar goed: àls je dan toch moet kiezen van je studio, dan heeft Coscarelli wel de juiste keuze gemaakt, want maar weinig mensen zouden Reggie Bannister kunnen vervangen in zijn rol. In de eerste nog een simpele ijscoman, hier een rasechte, retecoole actieheld.

Phantasm II is bij momenten een beetje geforceerd en de introductie van Mikes vriendin en hun mentale band is nergens voor nodig, maar verder is dit een zeer genietbare sequel. Hij vraagt een andere ingesteldheid dan zijn voorloper, maar het is duidelijk een film met een eigen identiteit, en niet zomaar horrorsequel II.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten