16 februari 2012
Pardon? Ja, paarden! - War Horse.
Steven Spielberg heeft zijn carrière vooral gericht op entertainment. Films die je moet beleven. Een aantal keren heeft hij zich echter serieus opgesteld om eens iets meer te doen dan dat. Belangrijkste moment was uiteraard Schindler's List, de meest beklijvende weergave van de Holocaust die we waarschijnlijk ooit te zien zullen krijgen. Spielbergo benaderde het bronmateriaal zeer sereen: schokkend en humorloos, maar toch ook warm en meeslepend. Het is zo'n beetje dé film waarom Spielberg tegenwoordig nog gezien wordt als een groot filmmaker, en niet alleen een hele leuke.Toen nam hij diezelfde periode nog eens onder handen met Saving Private Ryan. Je kan zeggen dat deze al een tikkeltje exploitatiever was: bepaalde elementen werden al wat sterker geromantiseerd, en Spielbergs typische emotionele manipulatie kwam ook al eens om de hoek kijken. Maar het was voor een nobel doel, en Saving Private Ryan kan gezien worden als een smaakvolle tussenweg. Het drama van Schindler's List, doorspekt met de meer amusante stijl die iedereen van Spielberg kent en verwacht. Beide zijn uitstekende films in hun eigen recht.
Nu is er War Horse, een titel die er in de gemiddelde Nederlandstalige zin als 'Woarors' uitkomt, en toont Spielberg ons hoe de eerste Wereldoorlog even op pauze werd gezet omdat er een paardje vast kwam te zitten op het slagveld. Welke film hoort niet in het rijtje thuis? Het zal er allemaal wel mee te maken hebben dat War Horse een adaptatie van een kinderboek is, maar het is enorm slappe, respectloze rotzooi die Spielberg hier aflevert. Beschamend bijna als je het vergelijkt met zijn Wereldoorlog II prenten.
Perfecte illustratie is de eerdergenoemde pauzeer-scène. Het hoofdpaardsonage loopt een beetje rond doorheen de oorlog, tot het verstrekt raakt in prikkeldraad. Zowel de Britten als de Duitsers tonen onmiddelijk een witte vlag en gaan het arme beestje bevrijden, terwijl ze zelf vriendelijk met elkaar kletsen. Er is zelfs plaats voor humor, wanneer de Duitser nog een extra kniptang vraagt, en er meteen tien naar hem toegegooid worden. Haha, oorlog is leuk! Probleem is alleen dat we nog geen vijf minuten eerder een veldslag zagen waar tientallen soldaten het leven lieten. Maar voor een paardje maken we graag een uitzondering natuurlijk. Nu, ik weet ook wel dat de partijen in Wereldoorlog I niet zo vijandig tegenover elkaar waren als in II; er zijn genoeg incidenten, zoals Kerstmis en voetbalinterlands, waar de oorlog gewoon even aan de kant werd gezet. Maar dat is nog net iets anders dan twee partijen die het niet over hun hart kunnen krijgen om een dier neer te schieten, nadat ze probleemloos tientallen mensen neermaaien. Het zou misschien werken als dit moment voor de effectieve oorlogscènes zou komen, maar op deze manier is het gewoon respectloos.
Er is min of meer een vaste structuur te vinden in War Horse: het paard komt terecht in een groep die relatief gemeen lijkt. Verkocht aan het leger, overgenomen door de Duitsers, dan weer naar de Britten die hem willen doden, ... Maar binnen deze groep is er echter één persoon die niet zo gemeen lijkt. Hij drukt zijn bewondering uit in overdreven termen als "look at my horse, my horse is amazing". Vervolgens sterft dat personage jammer genoeg, en kan de cyclus weer herstart worden. Het is een beetje zoals de structuur van Forrest Gump of The Curious Case of Benjamin Button, maar dan vervelender omdat het paard geen echte invloed heeft op eender wat. Het paard is het hoofdpersonage, maar het hoofdpersonage doet helemaal niets. Door die aanpak zie je niet zozeer één groot verhaal, maar eerder een aantal kleine verhaaltjes die aan het hoofdpersonage gebonden worden.
Eigenlijk valt er heel veel slechts te vertellen over War Horse. Zo vond iemand het een goed idee om zowel de Duitsers als de Fransen in het Engels te laten spreken, maar dan wel met een flink Allo Allo accent. Dat gaat dus van "Vee are ze Guhmans", maar wanneer ze beginnen te marcheren roepen ze wel olijk "Links zwo drei vier". Het is nogal verwarrend, tot op een punt waar ik niet meer zeker wist wie nu weer de Brit, en wie de Duitser hoorde te zijn. Het zorgt ervoor dat de situaties nooit ook maar een beetje authentiek overkomen. Wat daar ook niet bij helpt is de redelijk belabberde belichting: constant worden er meerdere lichtbronnen gebruikt, wat de hele film een enorm artificieel uitzicht geeft. En dan zijn er nog die gigantisch slappe 'fade to blacks' die willekeurige sequensen lijken af te kappen. En zo kan ik nog wel even doorgaan.
Maar wat War Horse van 'matige' tot 'slechte' film bombardeert is de extreme manipulatie. Het is altijd wel een beetje het paradepaardje (hohoooo) van Spielberg geweest, sterker nog, dat was gewoon waarom zijn films zo goed waren vroeger. Iedereen voelt iets aan het einde van E.T. Iedereen. Maar nu is Spielberg een oude man geworden die blijkbaar zijn fingerspitzengefühl kwijtgespeeld is, en daarom maar de godganse film (bijna tweeënhalf uur) je emoties probeert mee te sleuren van de ene plaats na de andere. In het begin is dat nog grappig, de hoeveelheid epische omgevingshots type The Sound of Music, in combinatie met een constant aanzwellende soundtrack, het is eigenlijk vrij geestig allemaal. Maar het houdt die toon constant aan, tot in het oneindige, waardoor het onmogelijk wordt om nog echt iets te voelen. Net als het uiterlijk, voelt ook de emotionele kant van War Horse compleet artificieel aan; het is een duidelijk geconstrueerde film die enige vorm van immersie onmogelijk maakt. Het probeert je constant in een emotionele staat te forceren, zonder dat je daar een natuurlijke aanleiding voor krijgt.
Het is dus nog maar eens geen tweede 1993 geworden voor Spielberg. Dat jaar creëerde hij twee van zijn sterkste films, ookal lijken ze totaal niet op elkaar: Schindler's List en Jurassic Park. Sindsdien heeft Spielberg meermaals geprobeerd om drama en entertainment binnen hetzelfde jaar uit te brengen: zowel in 1997 (de dubbele flop Amistad - The Lost World), 2002 (het geweldige Minority Report tegenover het redelijke Catch Me If You Can) als in 2005 (Munich fantastisch, War of the Worlds mwe). Vorig jaar (technisch gezien is War Horse nog van 2011 natuurlijk) was er het enorm leuke Tintin, maar diens tegenhanger blijkt nu dus één van de zwakste films uit zijn carrière te zijn. En wat doet de Academy of Motion Pictures Arts and Sciences dan? Ze negeren Kuifje alsof het niet bestaat en geven dit bescheiden misbaksel een handvol nominaties; niet alleen voor beste film (wat op zich al een grote grap is), maar ook enkele technische zaken waar War Horse zelfs ronduit slecht presteert.
Je kan je stilaan de vraag beginnen stellen of de leden van de Academy nog wel de moeite neemt om deze films te bekijken. De naam van Steven Spielberg gecombineerd met een historische gebeurtenis? Dat zal vast wel 'Beste film' materiaal zijn zeker, volgende! Maar ondanks dat die combinatie dus zorgt voor veel nominaties en een groot publiek, moet je concluderen dat War Horse vooral een film is voor meisjes die nog in hun paardjesperiode zitten. Het is manipulatief, plat, respectloos, compleet verwerpelijk en zo verschrikkelijk mierzoet dat meerdere kijkbeurten onherroepelijk tot type 2 diabetes zal leiden. En ik dacht nog wel dat Spielberg zijn mojo had teruggevonden...
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten