3 juni 2011
The Tree of Life (2011)
Het kent geen conventioneel, rechtlijnig narratief, maar weet wel een pakkend verhaal te vertellen. Het kent bijzonder weinig dialoog, maar tegelijk leer je deze personages beter kennen dan eender welke vocabulaire ravage ooit zou kunnen forceren. The Tree of Life is film op een nieuw niveau, een hoger niveau. Een niveau dat arthouse-cinema aspireert te bereiken, maar daar nooit op deze manier in geslaagd is. Van al de vergelijkingen met 2001: A Space Odyssey die ongetwijfeld een verkeerde indruk van deze film in uw onderbewustzijn gegraveerd hebben is er slechts één die in de mond genomen mag worden: dit is de meest unieke, visionaire, larger than life productie die door een grote studio gesteund werd sinds Kubrick's interpretatie van de mensheid.Er is veel te doen geweest rond deze film: een dualistisch publiek in Cannes (niet dat dat zo vreemd is, die Fransen lijken het uitjouwen van films even gebruikelijk te vinden als het eten van popcorn), maar haalde vervolgens wel de Palme D'or binnen. Critici waren ook verdeeld, met veroordelingen gaande van meesterwerk tot pretentieuze masturbatie van een té eigenzinnige regisseur. Om mijn oordeel alvast mooi te kaderen voor de komende recensie: de term "meesterwerk" klinkt nog niet sterk genoeg om de liefde die ik voor deze parel voel uit te drukken.
Nooit eerder heb ik zo onwezenlijk in een bioscoop gezeten. Ik werd het scherm ingezogen, waar ik een verbintenis voelde met de film zoals ik nooit eerder meegemaakt heb. Na een korte intro kent The Tree of Life een sequens van een goede twintig minuten waar de evolutie van de aarde getoond wordt door een opeenvolging van natuurbeelden, ondersteund door klassieke muziek. Het waarom weten we nog niet, maar het kan niemand een bal schelen: kippenvel en opzwellende tranen terwijl je met open mond zit te gapen naar deze overweldigende schoonheid. Elk beeld mag eeuwig op mijn netvlies blijven ronddansen en elke muzieknoot mag voor altijd blijven kamperen in mijn gehoorgang. Woorden kunnen niet beschrijven wat voor een pracht deze combinatie van beelden en muziek inhoudt.
En dat is dan ook de grootste troef van de film: het weet een gevoel op te wekken. En eerlijk gezegd heb ik geen idee welk gevoel dat precies is. Was het nu nostalgie naar een tijd die ik niet ken?Admiratie voor de schoonheid die op het scherm getoverd wordt? Empathie voor de personages? Ik kan het niet zeggen, maar het is een gelukzalig gevoel. Een gevoel waar ik nu al bijna met heimwee naar terugdenk. Een gevoel dat zich onherroepelijk heeft verbonden met deze film, een gevoel waardoor je maar al te snel weer naar de bioscoop wil rennen. De film kent een hypnotisch effect op zijn kijker en is op zichzelf in feite visuele poëzie, het dichtst dat een heiden als ik ooit bij een spirituele ervaring zal komen. The Tree of Life speelt zich niet af als gebruikelijke film met A naar B karakterontwikkelingen, dramatische spanning en een afgerond plot; het voelt eerder aan als een symfonie, bestaande uit bewegingen die allemaal betekenis vinden in de karakteristieken en persoonlijkheid van de personages, de natuurlijke fenomenen, de film. Dialogen doen er niet toe, de wondermooie muziek zegt minstens even veel als woorden zouden kunnen, en in combinatie met de suggestieve beeldmontage zegt het ons alles wat we moeten weten. The Tree of Life is een emotionele beleving die verder gaat dan de conventies van het medium "film" zoals we het tegenwoordig kennen, een beleving die geen recht kan gedaan worden met woorden. Onderstaand fragment weet zoveel meer over de film te zeggen dan ik ooit zou kunnen.
Die ongenaakbare schoonheid (overigens een compleet willekeurige minuut uit de film) is wat The Tree of Life het best samenvat. Een groot aandeel van dat aspect is één van de grote onbezongen helden van het voorbije filmdecennium: Emmanuel Lubezki, de vaste cinematograaf van Terrence Malick en Alfonso Cuarón (niet geheel verrassend werkte hij dus ook mee aan mijn favoriete film aller tijden, Children of Men). Wat deze man voor elkaar krijgt valt niet anders te bestempelen dan als simpelweg de mooiste cinematografie die ik ooit gezien heb. Ik weet dat ik onderhand in superlatieven blijf hervallen, ik heb zelfs bewust enkele dagen gewacht met het schrijven van deze recensie om mijn enthousiasme wat te temperen, maar visueel is The Tree of Life compleet, over de volle 100% perfectie. Elk moment in de film is opzichzelfstaand wonderbaarlijk, of het nu de natuurlijke belichting is of de constante cameravoering. Elk shot straalt meesterschap uit, en elk fragment opnieuw weer blijft de klasse van Lubezki je overvallen.
De cast, wederom, perfect. Brad Pitt heeft weeral eens een grote regisseur tevreden gesteld met een briljante rol (behoren inmiddels tot die lijst: Gilliam, Fincher, Iñárritu, de Coens, Tarantino en nu dus Malick) en straalt een enorme autoriteit uit als de vader. Jessica Chastain is niets minder dan fenomenaal als de moeder en het is lang geleden dat we nog eens zulke sterke kindacteurs zagen rondlopen als hier het geval is. Enige "smet" is misschien Sean Penn die weinig meer doet dan tien minuutjes rondwandelen in de film, maar we kunnen hem moeilijk kwalijk nemen dat hij een kleine rol aannam om in dit meesterwerk te mogen meespelen.
De manier waarop je deze film verteert zal uiteindelijk sterk van je karakter afhangen. Malicks boodschap is er een van échte liefde, iets dat we in Hollywood tegenwoordig enkel nog tegenkomen als synoniem voor domme verliefdheid. Malick propageert hier een leven van liefde, vreugde, geluk. Het is verfrissend om zo'n optimistische kijk op de mensheid terug te zien, maar de cynici onder ons zullen dat- en zeker ook door het bijna te zoetsappige einde - afwimpelen als naïef gezwets, en als je niet wil meegaan in Malicks idealistische sfeertje is het misschien moeilijker om te baden in de pure pracht van The Tree of Life. Wel, dat is hun verlies.
Goed, het zal vast geen film voor iedereen zijn en ik kan ook wel begrijpen waarom er tegenstanders zijn die niet zo sterk geraakt werden door The Tree of Life als ik, maar ondanks dat kan ik alleen maar van harte aanbevelen om deze film te gaan kijken. In de bioscoop, en anders op zijn minst op bluray, om het geniale visuele aspect gepast te eren. Het is een unieke film die veel harten zal veroveren en, naar mijn gevoel, een blijvende stempel kan drukken op je leven. Door die impact is The Tree of Life een film die ik met alle mogelijke overtuiging aanraad: er is het risico dat de film compleet langs je heen vliegt en je je zal zitten vervelen, maar dat risico is het meer dan waard.
5/5
Geen image als quotering deze keer. Alles leek te banaal in contrast.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
"Geen image als quotering deze keer. Alles leek te banaal in contrast."
BeantwoordenVerwijderenGeef hem 5 bomen... niks banaal.
Goeie review overigens
Hoi Cedric!
BeantwoordenVerwijderenIk ben iemand die films over het algemeen heel intens beleeft en meestal ben ik ook wel goed in het doorgronden ervan. Daarnaast houd ik ook nog eens van zoetsappige eindes.
Toch ben ik er helaas niet in geslaagd The Tree of Life net zo te waarderen als jij. Uiteraard vond ook ik dat de film fantastisch gemaakt is. Met inderdaad een geweldige cinematografie en prachtige muziek en ik begrijp helemaal waarom Malick zo lang met het scenario bezig is geweest. Toch begrijp ik jouw intense ervaring (en blijkbaar die van vele) van de film helaas niet.
Ik werd niet het scherm ingezogen, ik vond juist dat ik de personage helemaal niet zo goed leerde kennen, de prachtige beelden van natuur vond ik zelf niet altijd aan sfeer bijdragen maar vaak gewoon overbodig. Die grootste troef van de film die jij noemt kwam bij mij juist niet, en ik zat er zo op te wachten: het opwekken van een intens gevoel. Ik voelde de hypnose van de film maar niet en het moment waarop alles qua gevoel op zijn plaats zou vallen kwam ook maar niet.
Vervelen ging de film overigens ook niet, waarschijnlijk grotendeels door de prachtige beelden. Maar toch blijf ik me afvragen wat er in mijn beleving van de film nou precies fout ging waardoor ik niet het meesterwerk zag zoals jij.
Leuke blog heb je overigens! Hoewel niet direct alle films die je recenseert me trekken :P
BeantwoordenVerwijderenHey, tijdje geleden =p
BeantwoordenVerwijderenWel, het is denk ik simpelweg een andere, deels nieuwe manier van een verhaal vertellen. En bij dit soort experimentele opzetten ga je sommige mensen aanspreken en anderen niet: ik heb inmiddels al evenveel verhalen gelezen van mensen die zich kapot zaten te vervelen en het maar een plat verhaal vonden, als van mensen die doorheen de halve film zaten te janken zonder dat daar echt een reden toe is. Ik paste min of meer in de tweede categorie: ik moest nu niet wenen, maar ik kan me dan ook niet herinneren dat ik dat ooit heb moeten doen (want ik ben een sterke mannelijke man die niet weent, uiteraard!), maar hier kwam ik toch wel enigszins in de buurt (alleszins natte ogen). En het was juist bij het meest onbegrijpelijke deel: de twintig minuten waar je enkel en alleen natuurbeelden voorgeschoteld kreeg. Daar is geen enkele vorm van drama of medeleven ofzo: het is gewoon... tja. Ik denk dat het echt domweg met esthetiek te maken heeft: dat ik de combinatie van beeld en muziek gewoon zo mooi vond dat ik er heel sterk op reageerde. Oppervlakkigheid alom, maar ik kan daarmee wel zeggen dat deze film op zich de term "kunst" in mijn ogen geherdefinieerd heeft, wat op zich wel een flinke verdienste is.
Er is dus denk ik ook niet echt iets dat je "kan missen" aan de film: er is een band met de film of die is er niet. Op dezelfde manier als mensen bijvoorbeeld La Vita è Bella zo'n geweldige film vinden en ik het allemaal te geforceerd vind. Het is een kwestie van de film raakt je of niet (geen geweldig voorbeeld, maar ik kon niet zo rap een niet-liefdesfilm verzinnen met hetzelfde principe). En als je eenmaal "in de zone" zit waar de film je wil hebben kan het je meeslepen en doen wat het wil. Zo vind ik bijvoorbeeld dat je de personages zo goed leert kennen in hun karakter en motivaties dat ik voor het eerst in lange tijd het gevoel had dat ik échte personen aan het bekijken was, maar ik kan me ook goed voorstellen dat sommige mensen door de alledaagsheid van het geheel juist vinden dat ze maar weinig boeiends te zien kregen. Op het internet krijg je bij deze film al heel snel het typische "te diep voor jou" tegenover "te pretentieus", maar uiteindelijk is de film niet heel diep en is er weinig pretentie: het is simpelweg een compleet subjectieve filmbeleving. Daarom ook dat ik het zo'n sterke aanrader vind: àls je erin verdwijnt zoals ik is het één van de mooiste filmervaringen die je je kan inbeelden (ik verwacht serieus dat deze hoog op mijn vooralsnog fictieve all-time favorietenlijstje zou eindigen), maar het is nu eenmaal een gok of je het zo beleeft of niet. Oh, Shawshank, dat zou een veel beter voorbeeld geweest zijn.
En bedankt, al ben ik niet helemaal tevreden met de blog momenteel: het zou mooi zijn als ik mijn schrijven eens zou kunnen opslaan en uitspreiden, maar gezien ik het altijd maar meteen online moet gooien zijn er veel te veel periodes van quasi inactiviteit (zoals nu bijvoorbeeld, met examens, gelijk ook de reden waarom ik zo'n lange reactie plaats: afleiding van het studeren heerst). En zo zijn mijn filmbuien ook veel te duidelijk ja, nogal veel horror- en B-films hier ondertussen. Teveel, misschien wel, maar dat is dus puur omdat ik dat kijk in de periodes dat ik ook zin heb om te schrijven =p