16 oktober 2011

Sleeping Beauty, hoe Emily Browning een 'serieuze actrice' wordt

Dit is zo'n film waar ik niet echt van wist wat ik moet verwachten. Allereerst zijn zowel de trailer als de hype die op het Cannes festival blijkbaar heerste compleet aan mij voorbijgegaan. Ik wist compleet niet waar deze film in de eerste plaats zelfs over gaat. Het is het debuut van een Australische schrijfster/regisseuse, het deelt zijn titel met de beroemde Disney-klassieker, heeft Emily Browning in de hoofdrol en wordt omschreven als "een erotisch drama". Wel, dat is het meest intrigerende, onvoorspelbare concept dat ik in lange tijd gelezen heb. Als de 22-jarige Emily Browning in de hoofdrol speelt zal het vast wel geen veredelde porno zijn, iets waar je het genre wel al eens van kan beschuldigen. Een simpel excuus om zoveel mogelijk tieten in één film te verwerken, met het excuus dat het 'kunst' is: dat lijkt niet mogelijk met een onervaren actrice als dit. De link met het bekende sprookje kan in een erotische zin enkel en alleen met verkrachtingen gelinkt worden, maar de poster ziet er allerminst deprimerend uit, en verkrachting verheerlijken kan op een dusdanig grote schaal niet voorkomen, natuurlijk. Op hetzelfde Cannes waar je niet eens voor de grap mag zeggen dat Hitler wel oké was denk ik niet dat je verkrachting mag verheerlijken zoals het posterdesign zou lijken te insinueren. Enfin, ik wist dus écht niet wat ik van deze film moest verwachten, en dat lijkt het perfecte recept om een huidige Belle de Jour of Eyes Wide Shut te ontdekken...

...en dan blijkt het dus toch veredelde porno te zijn. Zonde.

En dan komen we dus terug bij mijn initiële verwachtingen: hoe kan dit veredelde porno zijn als Emily Browning de hoofdrol speelt? Wel, laten we een blik werpen op de nog zéér korte carrière van Emily Browning.


ZACK SNYDER WAT HEB JE GEDAAN? Laat me beginnen door te zeggen dat Browning's vorige film, Sucker Punch, misbegrepen is. Ik zou zelfs zeggen onderschat, want het is echt niet zo'n debacle als de publieke opinie tegenwoordig lijkt te geloven. Maar los daarvan, en of je het er nu mee eens bent of niet, is er één ding dat je van Sucker Punch zeker niet kan zeggen, en dat is dat het de objectificatie van vrouwen verheerlijkt. Veelgehoorde kritiek nochtans. Het probleem daarin is dat veel mensen in dit geval het verschil tussen het medium en de boodschap niet inzien. Ja, Sucker Punch objectificeert vrouwen, zonder enige twijfel, maar het doet dat om het af te keuren. Net als bijvoorbeeld Platoon de gruwelijkheden van oorlog toont om een bepaald oordeel te vellen, gebruikt Snyder bepaalde middelen die uiteindelijk door het doel geheiligd worden. Als je één ding kan zeggen van Sucker Punch is het juist het exact tegenovergestelde, dat het eerder feministisch is, en het de exploitatie van vrouwen in de media juist veroordeelt. Een beetje jammer dat slechts weinigen dat ook écht inzagen.

Inclusief Emily Browning, zo blijkt, want na dé grootste anti-exploitatie film van de voorbije jaren duikt ze vervolgens op in zo'n exploitatief werk waar, als we even alle politieke correctheid achterwege laten en vanuit onzer edele delen spreken, de exploitatie juist het enige positieve punt is dat de film te bieden heeft. Want als u zich voordien al in dat kamp bevond, zal u zich na het zien van Sleeping Beauty niet meer kunnen herinneren waarom u Baby Doll's geïnsinueerde verleidelijke dansen weer precies zo moeilijk verteerbaar vond.

Wanneer Emily Browning voor het eerst - gezien bovenstaande uitleg toch wel onverwacht - halfnaakt te zien is zal het mannelijke deel van het publiek binnensmonds een klein vreugdekreetje laten. Maar wanneer de scènes waar ze haar kleren aanhoudt zeldzamer lijken te worden dan die waar ze naakt gaat gaat dat effect langzaamaan verloren. En wanneer de ratio bedekt/naakt de inhoud van de gemiddelde tieners harde schijf overstijgt is het allemaal nogal treurig. Vrouwelijk naakt hoort een mooi iets te zijn, maar hoe langer Sleeping Beauty voortduurt, hoe minder interessant het wordt. Het mag een grote misdaad genoemd worden dat je er uiteindelijk gewoonweg geen zin meer in hebt om de onbedekte Emily Browning te bekijken, en dat de saaiheid waar de hele film onder lijdt uiteindelijk ook dit aspect bedekt. Misschien dat het nog te redden was geweest als het allemaal een beetje smaakvol behandeld werd, ik zou bijvoorbeeld urenlang naar onderstaand shot kunnen kijken, zonder dat ik het moet censureren om op deze blog te kunnen posten.


Het is toch net wat anders dan een kale, oude, naakte man een al even naakte Emily Browning te zien beklimmen om haar uit te schelden terwijl hij haar gezicht lekt.

Moest Julia Leigh nu een man zijn zou dit ongetwijfeld al lang veroordeeld zijn geweest. Maar in het teken van emancipatie moeten we ook in dit geval durven stellen dat Sleeping Beauty simpelweg pornografisch is. Het is vreemd dat een film die met zo'n sterk artistiek en esthetisch gevoel gemaakt is aanvoelt alsof je het in het incognito-venster van Google Chrome zou moeten bekijken.

"Waarom ik zoveel aandacht spendeer aan de gratuite naaktheid"? Wel, eerlijk: er is niets om verder over te praten. De cinematografie is zeer knap, maar daar houdt het op: er zijn geen personages, geen motivaties, geen plot, geen verhaal, ... er is alleen het uitgangspunt van meisjes die gedrogeerd worden zodat oude mannen er allerlei gekke dingen mee kunnen uitspoken. Wie is het hoofdpersonage? Wat drijft haar tot deze zaken? Wat is de impact op haar psyche? Allerhande zaken die een interessante film hadden kunnen opleveren, maar simpelweg genegeerd worden met als gevolg een passief en inhoudsloos hoofdpersonage. Sleeping Beauty is bijgevolg oninteressant, koud, vervelend en vertelt haar publiek helemaal niets.

Ja, het wordt knap in beeld gebracht en Browning staat zo nu en dan vrij goed te acteren, maar het is allemaal een maat voor niets. Het narratief is belachelijk minimalistisch, tot op een punt waar zelfs basiszaken niet verteld worden. Dialogen zijn houterig en onrealistisch, en de emotionele inertie zorgt ervoor dat je nooit een oordeel kan vellen over het hoofdpersonage, omdat het je gewoonweg niet genoeg interesseert en je niet genoeg weet. Waarom Browning dan ook zo'n opoffering zou willen maken, is zeer vreemd. In haar eigen woorden:
I had such a visceral reaction to the script, it made me so physically uncomfortable, which I think is a good thing, when something affects you that much.
En meer is er ook niet in te vinden. Wanneer een naakt, slapend meisje (het helpt al niet dat Browning eerder 16 lijkt dan 22) misbruikt wordt is dat ongemakkelijk, maar dieper dan dat gaat het niet. Je hoort het tegenwoordig wel vaker, maar een 'serieuze actrice' hoort alle gêne en preutsheid te laten varen. En hoewel er genoeg vrouwen zijn die het tegendeel bewijzen, lijkt dat alles waar deze film - en vooral Browning's accepteren van de rol - voor staat. Daarmee is Sleeping Beauty niet zozeer interessant als film, maar eerder als het project van een naïeve actrice, die de wereld van kunst en kitsch nog niet doorgrond heeft. Een jammerlijk verhaal en een wanproduct tot gevolg. Enfin: Sleeping Beauty is dus vooral een aanrader voor de mensen die Emily Browning eens naakt willen zien, en zelfs aan hen zou ik aanraden om de film maar half te bekijken, vooraleer je het aanzicht beu wordt. Want zelfs in gratuite naaktheid telt de Jaws-regel, en is less heel veel more; jammer om vast te stellen, maar het is nu eenmaal zo.

1 opmerking: